مدل هفت S مک کینزی

کیفیت برنامه ها ، اقدامات و تغییرات سازمانها  متأثر از تعامل ميان هفت بعد ساختار، استراتژي، سيستم‌ها، سبك، كاركنان، مهارت‌ها و ارزش‌هاي مشترك است.

واترمن، پيترز، و فيليپس (۱۹۸۰) معتقدند كه تغيير و حركت سازمان متأثر از تعامل ميان هفت منظر و جنبه  :

ساختار۱، استراتژي۲، سيستم‌ها۳، سبك۴، كاركنان۵، مهارت‌ها۶ و ارزش‌هاي مشترك۷  (اهداف متعالي) است و آن را چارچوب  هفت اس  (به دليل حرف اس انگليسي در اول هر کدام از آنها) ناميدند و از آنجايي كه پژوهش آنها در شركت مشاوران مک كينزي (McKinsey) انجام شد این چارچوب  به هفت اس مكينزي‌ نيز مشهور است.

• ابعاد چارچوب هفت اس

به سه بعد ساختار، استراتژي و سيستم‌ها ابعاد سخت و چهار بعد سبك، كاركنان، مهارت‌ها و ارزش‌هاي مشترك ابعاد نرم گفته مي‌شود. واژه سخت بدين معني بكار مي‌رود كه مفاهيم آن ابعاد عيني، ملموس، عملي وبه سادگي تعريف شدني هستند و واژه نرم هم بدين معني بكار مي‌رود كه مفاهيم آن ابعاد غير ملموس، غير عملي، و به سختي تعريف شدني و توصيف شدني هستند.

• ساختار

اصول تقسيم كار و تخصصي سازي و هم‌چنين هماهنگي؛ نوع طرح سازمانی ،  نحوه ارتباط افراد (روابط مستقيم و غيرمستقيم)؛ الگوهاي طبقه‌بندي و كنترل. و حدود اختیارات  افراد و واحدها عموماَ موضوعات مربوط به ساختار هستند ویژگی های ساختاری سازمان یکی از عوامل تعین کننده در سازمان ها است البته چیزی بنام بهترین ساختار سازمانی وجود ندارد اصل کلی این است که ساختار سازمان باید قابلیت سازگاری و پاسخگوئی مناسب به الزامات محیطی را داشته و با ویژگی های افراد سازمانی تناسب داشته باشد به نحوی که سازمان رسمی و غیر رسمی با ایجاد همافزائی مناسب در جهت اهداف سازمانی حرکت نمایند

ساختار سازمانی باید قادر به ایجاد ارتباطات موثر بین افراد وواحدهای سازمانی ، تسهیل وتسریع در تصمیم گیری ، جریان آزاد و گردش سریع اطلاعات ، سرعت اقدامات وبرنامه ها ، کاهش هزینه های انتقال بین واحدهای سازمانی و سایر مشخصه های ضروری باشد

• (۲) استراتژي:

مینتزبرگ استراتژي را در پنج منظر  الگو، طرح ،  برنامه، مانور ، و الگوی  تخصيص منابع تعریف می کند

در حقیقت استراتژی بیانگر نقشه راه دستیابی به اهداف استراتژیک سازمان می باشد که از طریق آن منابع سازمانی در جهت حصول اهداق هماهنگ و هدایت می شوند  استراتژی سازمان چگونگی رقابت در بازار و منابع مزیت رقابتی و شایستگی های محوری را تعیین می کند  استراتژی باید قادر به ایجاد سازگاری استراتژیک با الزامات محیطی باشد به نحوی که از این طریق بقاء سازمانی را تضمین نموده و موقعیت رقابتی مناسب در بازار ایجاد نماید

در این رابطه باید سازمانها تلاش نمایند

اولاَ استراتژی کارامد  تدوین نمایند

ثانیاَ به صورت اثربخش آنرا اجرا نمایند

• (۳) سيستم‌ها:

سازمانها در حقیقت سیستم های همکاری هستند که از سیستم های مختلف تشکیل شده اند  مانند سیستم خرید ، سیستم تولید، سیستم فروش ، سیستم تضمین کیفیت ، سیستم حقوق ودستمزد ، سیستم پاداش و انگیزش و سایر سیستم ها

سیستم های سازمانی باید به نحوی طراحی شوند که سرعت و کیفیت بالا ، هزینه های پائین ، نوآوری و سایر الزامات رقابتی را تسهیل نمایند تحقق این هدف مستلزم هم افزائی مناسب سیستم های مختلف می باشد

• (۴) سبك:

سبک و الگوهای اداره سازمان بسیار حائز اهمیت است الگوهای مدیریت باید  منجر به کارامدی واثربخشی سازمانی شود مدیران می توانند متناسب با الزامات محیطی از یکسوی و قابلیتها و ویژگی های درونی ، سبک هائی را به کارگیرند به بهترین شکل ممکن منابع سازمانی را تخصیص داده وبه موثرترین روش بهره برداری نمایند

• (۵) كاركنان:

مشخصه‌هاي افراد سازمان از لحاظ تحصيلات، اصول كاركردي يا زمينه‌هاي كاري؛ نحوه مديريت منابع انساني، روش شكل‌دهي ارزش‌هاي پايه در جذب نيرو؛ معيار‌هاي انتخاب و ارتقاء كدامند؟ مسير شغلي و آينده شغلي چگونه است؟ روش های توانمند سازی کارکنان و میزان اثربخشی آنها ، سیستم انگیزش و …

• (۶) مهارت‌ها:

ويژگي‌هاي متمايز سازمان چيست؟ سازمان چه كاري را بهتر از همه انجام مي‌دهد؟ چگونه ويژگي‌هاي متمايز خود را حفظ مي‌كند؟ قابلیت های ویژه مورد نیاز سازمان برای رقابت پذیری چیست؟ سازمان  نیازمند کدام شایستگی های محوری است؟

• (۷) ارزش‌هاي مشترك

مفاهيم راهنما، ايده‌هاي اساسي، معاني قابل ملاحظه يا اعتقادات مهم كه يك سازمان به افرادش القاء مي‌‌كند. اين موارد راهنماي جهت‌گيري سازمان نسبت به انجام وظايف، اهداف، كاركنان، جامعه و غيره است. ارزش های متعالی سازمان کدام است؟ این ارزش ها چه میزان با الزامات رقابتی سازگار است؟ آیا ارزش های سازمانی نوآوری و سرعت را تشویق می کند؟

* ضرورت هم افزائی هفت اس

سازمان‌هاي موفق و اثربخش، تناسبي بين اين ابعاد به دست آورده‌اند. یک سازمان موفق سازمانی است که اولاَ هر کدام از این عناصر هفتگانه از ویژگی های ضروری برای بقاء ورقابت پذیری برخوردار باشد

ثانیاَ هم افزائی مناسبی بین آنها برقرار باشد

اگر يكی از ابعاد  تغيير كند بر بقيه ابعاد نيز تأثير مي‌گذارد به عنوان مثال تغییر استراتژی سازمان باعث می شود که تغییرات ضروری در ساختار و فرهنگ سازمانی متناسب با استراتژی مذکور به عمل آید در غیر این صورت استراتژی در عمل نمی تواند موفق باشد نکته حائز اهمیت این است که  هم عناصر سخت وهم عناصر نرم برای اجرای برنامه های تغییر و سازگاری مهم هستند لکن نقش عوامل نرم افزاری در شرایط فرارقابتی بازارهای کنونی بسیار پررنگ تر از عوامل سخت می باشد به عنوان مثال فرهنگ سازمانی  مشارکتی و مشوق نوآوری یکی از عواملی است که ریشه  رقابت پذیری شرکت تویوتا ، اپل و برخی شرکت های دیگر است

ابعاد نرم مي‌توانند باعث ايجاد يا عدم ايجاد فرايند تغيير موفق شوند چرا كه ساختارها و استراتژي‌هاي جديد به سختي مي‌توانند بر روي فرهنگ و ارزش‌هاي نامتناسب بنا و پياده شوند.  به عنوان مثال بسیاری از سازمانها ی ایرانی در یکپارچه سازی  عوامل سازمانی نمی توانند موفق عمل کنند  زیرا آنها نمی توانند  عوامل نرم افزاری بویژه فرهنگ ، ارزش ها و باورهای  کارکنان را متناسب با نیازها والزامات محیطی تغییر دهند

ویژگی مشترک سازمانهای موفق این است که آنها توانسته اند تعامل مناسب بین این عوامل ایجاد نموده وبه سطح مناسبی از هم افزائی بین آنها دست یابند این موضوع از دلائل اصلی برای توفیقات رقابتی آنها در بازار است